Sancties in het arbeidsrecht

7 september 2020

Het arbeidsrecht biedt verschillende mogelijkheden om een werknemer op de vingers te tikken. Maakt de werknemer het echt bont, dan kan een ontslag volgen. Maar dit mag niet te snel. Lees hieronder meer over sancties in het arbeidsrecht.

Ontslag op staande voet

Stel, een werknemer doet iets wat écht niet kan. Bijvoorbeeld diefstal van eigendommen van de werkgever, een me-too schandaal, of bedreiging of fysiek geweld jegens collega’s. Dan kun je als werkgever overwegen de werknemer te ontslaan op staande voet. Omdat dat de meest vergaande sanctie is – werknemer staat direct op straat, zonder nog loon te ontvangen, (vaak) zonder transitievergoeding en zonder recht op een WW-uitkering – moet je daar voorzichtig mee zijn. Dit ontslag gaat vaak onderuit bij een rechter. En dan kost je dat al snel een billijke vergoeding.

Andere sancties

Andere sancties zijn een schorsing, of het opleggen van een (of meer) waarschuwing(en). Vind je dat het gedrag moet leiden tot ontslag, dan staat ook de ontbindingsprocedure bij de rechter open, op de zogenaamde e-grond: verwijtbaar handelen van de werknemer. De rechter toetst vooraf of er voldoende reden is de arbeidsovereenkomst te beëindigen. 

Pizza-incident

Zo ook in een bijzondere recente rechtszaak. Werknemers werkzaam in de penitentiaire inrichting hielden tijdens de nachtdienst de deuren naar buiten toe open, door daar voorwerpen tussen te zetten. En wel op de afdeling met een extreem, hoog of verhoogd risico tot ontvluchting, waaronder ook de terroristenafdeling. Een werknemer had namelijk een pizza besteld. En zo kon de bezorger makkelijk naar binnen. Na een schorsing dient de werkgever (DJI) een ontbindingsverzoek bij de kantonrechter in. De DJI voert aan dat dit gedrag niet door de beugel kan. Het is immers noodzakelijk dat regels en protocollen in de zwaar beveiligde inrichting strikt worden gehandhaafd.

Vindt de rechter het einde van de arbeidsovereenkomst hier een gepaste sanctie?

Nee. Hoewel de rechter vindt dat dit gedrag inderdaad niet door de beugel kan, meent de rechter ook dat de werknemers onvoldoende expliciet op hun gedrag en de regels zijn gewezen. Ze zijn niet geattendeerd op de gevolgen en niet gewaarschuwd dat dit gedrag een ontslag kan betekenen. Hoewel er fouten zijn gemaakt, vindt de rechter het niet zó ernstig dat het moet leiden tot een ontbinding van de arbeidsovereenkomst op de e-grond. De werknemers blijven in dienst.

Het is kortom lastig te bepalen welke sanctie juridisch de juiste is. Eerst een waarschuwing? Of meteen een ontslag op staande voet? Of een ontbinding van de arbeidsovereenkomst? Welk middel passend en aan te bevelen is, hangt helemaal af van de omstandigheden. Neem daarom eerst contact op met een arbeidsrecht expert.